Çoğul hamilelikler, hem doğum hekimleri hem de aileler için hala çok ilgi çekicidir. Yaklaşım stratejilerine ilişkin yılların araştırmalarının ve ilerleyen teknolojinin ardından, çoğul hamilelikler hala yüksek riskli bir grubu oluşturmaktadır. “Klasik olarak çoğul hamilelik denildiğinde, ikiz hamilelikler akla gelir. İkiz hamileliği, yaklaşık olarak 89 hamilelikte bir görülür, ancak günümüzde yardımcı üreme teknikleriyle, birden fazla embriyonun kolaylaştırıcı ilaç tedavileri ile rahim içine yerleştirilmesi, anne adayının birden fazla yumurta elde etmesine kolaylık sağlamıştır.”girls.gif
Çoğul hamilelikler
Çoğul hamilelikler iki türlü oluşur. Birincisi çift yumurta ikizleridir (Dizigotik ikiz). Tüm ikizlerin üçte ikisini oluşturur ve iki ayrı yumurtanın, iki ayrı sperm tarafından döllenmesinin sonucu meydana gelir. Eğer hamileliğiniz tüp bebek ile oluşursa, genellikle çift yumurta ikiziniz olur. Bütün bu tanımlardan da anlaşılacağı gibi iki kardeşin, tesadüfen aynı zamanda rahimde bulunması sonucu çift yumurta ikizleri oluşur. Çift yumurta ikizlerinin genetik yapıları farklıdır ve kardeşler ancak diğer kardeşlerin birbirine benzediği kadar benzer. Cinsiyetleri farklı olabilir. Doku tipleri, kan grupları, görünüşleri de farklı olabildiği gibi benzer de olabilir.
Tek yumurta ikizleri
Tek yumurta ikizleri (Monozigotik ikiz) ise, bir yumurtanın, bir sperm tarafından döllenmesinden sonra döllenmiş yumurtanın preimplantasyon aşamasında iki farklı yapıya bölünmesi ve farklılaşması sonucu oluşur. Bu grup hamilelikler, tüm ikiz hamileliklerin üçte birini oluşturur.
Çoğul oluşumu
Çift yumurta ikizi, son yıllarda en çok artan ikizlilik türüdür. Çeşitli sosyokültürel nedenlere bağlı olarak, 30 yaş üstü hamilelik oranının artması (Yaşla beraber ikiz hamilelik oranı artar), yardımcı üreme tekniklerinin gelişmesi, ırk (Zenci ırkta daha fazla görülür), hormon dengesi (Doğum kontrol hapı kullanımı), kalıtsal yatkınlık (Önceki gebeliklerde ikiz olması) çift yumurta ikizliliğini hazırlayıcı faktörlerdir. Monozigotik ikizde ise, bu hazırlayıcı faktörlerin etkisinden söz edilemez. Ortalama olarak 250 doğumda bir görülür ve ırk, yaş gibi faktörlere göre değişmez. Tek yumurta ikizlerinde döllenme sonrasında bölünme ne kadar erken dönemde ortaya çıkarsa, o kadar farklı yapılar oluşur, ancak bölünme gecikmeye başladıkça, ortak yapılar kullanılmaya başlanır. Tek yumurta ikizlerinde monokoryonik (Bebekler aynı plasentayı kullanmaktadır) olanında, yapısal organ bozukluğu (Anomali), çift yumurta ikizleri ve tekiz hamileliklerden 3–7 kat daha fazladır. Plasenta (Eş) ve damarların paylaşılması sonucu, karşılıklı kan geçişine bağlı, ikizden ikize transfüzyon sendromu denilen bir tablo gelişebilir. İkizlerden biri diğerinden daha fazla kan alır ve gelişir, diğeri küçük kalır gelişemez, ağır olgularda bebeklerin kaybına kadar bu durum gidebilir.
Ultrasonografi
Ultrasonografi, çoğul hamileliğinizin teşhis ve takibinde çok önemli rol oynar. Çoğul hamileliğinizin tanısında, (6. hamilelik haftasında rahimde oluşan iki keseyi ve ardından kalp atışlarını ayırt edebilir), koryonisite tayininizde (Koryon sayısının saptanmasında), bebeklerinizin gelişiminin ve iyilik halinin takibinde, doğumunuzu planlamanızda çok yardımcıdır.
Çoğul hamileliğin anne açısından riskleri
• Hamileliğinizin ilk üç ayında, kanama ve düşük yaşama riskiniz yüksektir.
• Yine ilk üç ayda, hamilelik bulantılarınız ve kusmalarınızın daha erken başlayıp, daha uzun seyreder.
• Hamilelikte görülen kansızlık (anemi), kilo artışı, nefes darlığı, toplardamar problemleri, sindirim sistemi sorunları çoğul hamileliğinizde hem daha sık hem de şiddetli olabilir.
• Preeklampsi denilen, hamilelikte kendini yüksek tansiyon ve çeşitli derecelerde organ yetmezliği ile gösteren tablo, çoğul hamileliğinizde de görülebilir.
• Hamileliğinizin son üç ayında kanama, erken su kesesi yırtılması, plasentanın erken ayrılması, kordon sarkması gibi komplikasyonları yaşama riskiniz daha yüksektir.
• Müdahaleli doğum ve sezaryen doğum yapmanız daha olası bir durumdur.
Bebekler açısından riskler
• İkiz hamileliklerin yaklaşık % 40’ında en sık görülen durum erken doğumdur. Prematürite ve bunun getireceği problemler sıktır. Tekiz hamileliklerle kıyaslandığında, bebeğinizin doğum ağırlığı daha düşük olacaktır.
• Bebeğin konjenital anomalisi ve anne karnında ölüm riski daha yüksektir.
• Çoğul hamileliğinizin erken teşhisi, bebeğinizin karnınızda yaşayabileceği riskler açısından önemlidir. Tekiz hamileliklere göre rutin takipleriniz daha sık olmalıdır.
Bunlara dikkat etmelisiniz
• Bebeklerin beslenme ve vitamin ihtiyacı artığından, vücudunuza takviye yapmanız gerekir. Tekiz hamilelere göre, günlük 300 kalori daha fazla almanız önerilir. Öte yandan aşırı kilo artışınızın yaratacağı sorunları unutmamanız şarttır.
• Yatakta dinlenme sürenizin fazlalığının, bebeklerinizin üzerinde olumlu etkisi olduğunu bilmelisiniz.
• Ağır fiziksel aktiviteler dışında günlük hayatınıza, yürüyüşlerinize devam etmelisiniz, ancak özellikle erken doğum riskinizden dolayı, üçüz hamileliklerde ilerleyen hamilelik haftalarınızda istirahatiniz önerilir.
• Erken doğum eylemi açısından bilgilenmelisiniz. Düzenli kasılmalarınız, amnion sıvınızın gelmesi, kanama, bebeklerinizin hareketlerinde azalma gibi acil durumlarda, hemen hastaneye başvurmalısınız.
• Erken doğum eylemi riskiniz ortaya çıkarsa, bebeklerin akciğer gelişimini sağlayacak zamanı kazanmaları için gerekli ilaçları almalısınız.
Doğum şekliniz
Doğum şeklinizin belirlenmesinde ultrasonografi size yardımcı olacaktır. Bebeklerinizin karnınızda duruşları çok çeşitli olabilir. En sık görülen durum (%40 oranında), her iki bebeğin de başı ile doğum kanalına yerleşmesidir. Bu geliş normal doğum için uygundur. Bebeklerin travmasının minimum olacağı doğum şekline karar verilir. Bunun yanında bilmelisiniz ki, çoğul hamileliklerde genelde sezaryenle doğum tercih edilmektedir.